Góc nhìn thẳng 09:31, 16/12/2021 GMT+7

Đó là luận điệu đòi bỏ tết cổ truyền của dân tộc, chuyển qua ăn tết Tây với lập luận, lý giải cho rằng như vậy mới văn minh, mới phù hợp xu thế mở cửa, hội nhập quốc tế, rằng như thế là đỡ lãng phí của cải, thời gian, nguồn lực cho đất nước, bởi vì tết cổ truyền dân tộc, người dân, người lao động được nghỉ quá dài ngày.

Hay đó là giọng điệu xét lại lịch sử, kêu gọi bỏ cách gọi “ngụy quân”, “ngụy quyền” trong sách giáo khoa và các văn bản chính thức của Đảng, Nhà nước ta; rằng Pháp không xâm lược Việt Nam mà chỉ là mượn đường để tiến công Trung Quốc; cho rằng ta đánh Pháp, đuổi Mỹ là xua đuổi đi 2 nền văn minh nhân loại ra khỏi bờ cõi. Theo đó, cách gọi “ngụy quân”, “ngụy quyền”, hay dùng những từ “chúng”, “khát máu”, “quân địch”, “giặc”, “dã man”, “tàn bạo” khi nói về quân xâm lược là bộc lộ rõ thái độ định kiến, áp đặt, phiến diện, thiếu khách quan. Rồi thì đòi xây dựng mẫu hình mới, hình tượng mới cho văn học nghệ thuật, vì việc tôn vinh các danh nhân, chí sĩ, anh bộ đội Cụ Hồ thì văn học nghệ thuật đã hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình rồi, giờ văn học nghệ thuật phải tôn vinh doanh nhân, nghệ sĩ, ca sĩ. Đề xuất bỏ khái niệm “trồng người”, “tiên học lễ, hậu học văn” hay hình ảnh ví von coi thanh niên là “cánh tay đắc lực của Đảng” trong các trường học đã không còn phù hợp với nền giáo dục Việt Nam hiện nay. Một số tờ báo quên đi sứ mệnh phản ánh, tôn vinh những cái hay, cái đẹp, thành tựu trong xây dựng đất nước để chạy theo thị hiếu tầm thường của người đọc, câu like bằng những cái tít giật gân, những câu chuyện nhảm nhí, vô bổ, tầm phào. Một số nhà đài sản xuất các chương trình giải trí, game show nhố nhăng, thậm chí dung tục, hoàn toàn không có tính giáo dục. 

Tất cả thông tin, sự kiện, phát ngôn đó đã cho thấy “diễn biến hòa bình”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trên lĩnh vực văn hóa đã trở nên nguy hiểm, đã tấn công trực diện mạnh mẽ vào những giá trị cốt lõi, căn bản của nền văn hóa dân tộc. Mà văn hóa là gì? Văn hóa chính là ngọn đuốc “soi đường cho quốc dân đi” như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy; “mất văn hóa là mất nước” như cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã từng cảnh tỉnh; “văn hóa là hồn cốt của dân tộc, nói lên bản sắc của dân tộc. Văn hóa còn thì dân tộc còn” như lời phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc tại thủ đô Hà Nội ngày 24-11-2021. Cũng trong hội nghị đặc biệt quan trọng này, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta luôn luôn coi trọng vai trò của văn hóa và hết sức quan tâm đến công tác xây dựng văn hóa trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước, nhất là trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội… Đảng ta khẳng định: Trọng tâm xây dựng và phát triển văn hóa là xây dựng con người có nhân cách”.

Là những nhà khoa học, trí thức lớn, có uy tín, được đào tạo bài bản, có danh vọng và địa vị xã hội, một lời nói, một hành động của các vị có tác động rất lớn đến dư luận xã hội, thậm chí tạo nên những luồng tư tưởng tiêu cực trong nhân dân. Nếu không phải là cố ý thì cũng đã vô tình tiếp tay cho các thế lực thù địch công phá nền văn hóa ngàn năm văn hiến của dân tộc. Điều này cũng giống như những gì chúng đã tiến hành tại Liên Xô trước đây. Theo đó, Aleksandr Yakovlev - nguyên Trưởng ban Tuyên truyền của Đảng Cộng sản Liên Xô, một nhân vật phản động do chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch cài cắm, chui sâu, leo cao trong bộ máy chính trị của Liên Xô - người đã đứng đằng sau chiến dịch xét lại lịch sử, lật sử, lật luôn cả vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Liên Xô, đã tung ra những cú đạp mạnh nhất để đạp đổ chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô.

Ngay từ năm 1943, khi nước nhà còn nằm dưới ách đô hộ của thực dân Pháp, Đảng ta đã đề ra “Đề cương văn hóa Việt Nam”, trong đó chỉ rõ “Mặt trận văn hóa là một trong ba mặt trận (chính trị, kinh tế, văn hóa)”, và chủ trương phát triển văn hóa theo 3 hướng: Dân tộc - Khoa học - Đại chúng. Rõ ràng, tính dân tộc chứ không phải tính đại chúng mới là đặc trưng quan trọng nhất, phải được đặt lên trên hết và trước hết trong định hướng xây dựng nền văn hóa. Nói như vậy để thấy rằng, vị trí vô cùng quan trọng của tính dân tộc trong văn hóa nước ta. Việt Nam là đất nước với truyền thống văn hóa ngàn năm văn hiến, đã có 6 danh nhân văn hóa thế giới được UNESCO ghi nhận, gồm: Chu Văn An, Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương, Nguyễn Đình Chiểu và Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, hà cớ gì chúng ta lại phải hổ thẹn với nền văn hóa dân tộc, không có lý do gì để chúng ta phải thay đổi, phủ nhận, từ bỏ các giá trị văn hóa của mình để chạy theo hệ giá trị văn hóa phương Tây.

Nhìn ra thế giới, thấy rằng tất cả quốc gia đều rất chú trọng bảo tồn và phát huy các giá trị cốt lõi của nền văn hóa dân tộc mình và rất kiên quyết, mạnh tay với những hành vi làm hoen ố nền văn hóa dân tộc. Điển hình như Trung Quốc, họ rất mạnh tay xử lý các hành vi lệch chuẩn văn hóa, đi ngược lại bản sắc văn hóa dân tộc của các nhà văn, văn nghệ sĩ. Các nước khác như: Mỹ, Ấn Độ, Hàn Quốc cũng rất chú trọng xuất khẩu nền văn hóa của mình ra khắp thế giới thông qua ngành công nghiệp giải trí. Đã đến lúc chúng ta phải gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh đối với các hành vi lệch chuẩn văn hóa, chỉ ra lằn ranh đỏ đối với những nhận thức và hành động vô văn hóa, phản văn hóa.

Không biết là vô tình hay hữu ý, song việc liên tiếp diễn ra các động thái tấn công vào các giá trị cốt lõi của nền văn hóa dân tộc lại hoàn toàn trùng hợp với thời gian diễn ra Hội nghị Văn hóa toàn quốc của Đảng ta. Nếu còn coi nhẹ, phủ nhận, đòi xóa bỏ các giá trị cốt lõi của nền văn hóa dân tộc, không sớm thì muộn chế độ này cũng sụp đổ, Tổ quốc này cũng tiêu vong, bởi vì “văn hóa còn thì dân tộc còn”.